การดูแลผู้สูงอายุด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทย

รศ.ดร.นพ.ประวิทย์ อัครเสรีนนท์

หัวหน้าสถานการแพทย์แผนไทยประยุกต์
Faculty of Medicine Siriraj Hospital
คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล

ศาสตร์การแพทย์แผนไทยมีบทบาทกับการดูแลสุขภาพผู้สูงอายุได้อย่างไร จะมาอธิบายเกี่ยวกับเรื่องนี้กัน

การแพทย์แผนไทยเป็นศาสตร์ทางการแพทย์แขนงหนึ่งที่เป็นลักษณะแนวสุขภาพแบบองค์รวม โดยองค์ความรู้ที่ใช้จะเป็นองค์ความรู้ที่สั่งสมกันมาแต่ในอดีตบวกกับการศึกษาวิจัยเพิ่มเติมในปัจจุบัน หรือที่เราได้ยินว่า การแพทย์แผนไทยประยุกต์ เพื่อมาดูแลสุขภาพ โดยส่วนใหญ่แล้วศาสตร์การแพทย์แผนไทย เราจะมาใช้ในแง่สร้างเสริมสุขภาพ ป้องกันโรค หรือการฟื้นฟูครับ

ศาสตร์การแพทย์แผนไทยโดยทั่วไป แบ่งตามองค์ความรู้ สามารถแบ่งออกได้เป็น 4 เรื่อง

ใหญ่ ๆ ครับ ได้แก่

1. เวชกรรมไทย คล้าย ๆ กับการดูแลโดยใช้ประเมินแบบธาตุเจ้าเรือน

2. เภสัชกรรมไทย ว่าด้วยการใช้สมุนไพรในการดูแลรักษา แต่ส่วนใหญ่แล้วสมุนไพรที่ใช้ก็จะเป็นเรื่องของตำรับนะครับ

3. การทำหัตถการ ซึ่งก็จะมีหลาย ๆ อย่าง หนึ่งในนั้นที่พวกเราจะคุ้นเคยกันดีก็คือ การนวดแผนไทย ซึ่งการนวดแผนไทยก็จะมีได้ในหลายรูปแบบ เช่น การนวดแบบเชลยศักดิ์ การนวดแบบราชสำนัก อื่น ๆ ก็จะมี อย่างเช่น การอบสมุนไพร การประคบตัว นวดตัว เป็นต้น

สุดท้าย 4. ผดุงครรภ์ เรื่องของการดูแลหญิงก่อนคลอดหรือหลังคลอด อย่างที่เราอาจได้ยินกัน เช่น การทับหม้อเกลือ การอยู่ไฟ เป็นต้น นอกจากนี้ ศาสตร์การแพทย์แผนไทยยังมีการดูแลในลักษณะที่เป็นการสร้างเสริมสุขภาพ เช่น ธรรมานามัย ซึ่งประกอบด้วย กายานามัย จิตตานามัย และชีวิตานามัย และการทำฤาษีดัดตน ซึ่งจะได้ประโยชน์มากในกลุ่มผู้สูงอายุซึ่งเราทราบกันดีว่าเริ่มมีอายุมากขึ้น ปัญหาของเรื่องระบบกล้ามเนื้อและกระดูกจะมีการติดขัด การทำฤาษีดัดตนจะสามารถช่วยบรรเทาอาการนี้ได้ครับ

เป็นที่ทราบกันดีว่า ผู้สูงอายุมีปัญหาหลายเรื่อง ถ้าในเรื่องของร่างกายที่พบบ่อยจะเป็นเรื่องของระบบกล้ามเนื้อและกระดูก หนึ่งในศาสตร์แพทย์แผนไทยที่เข้าไปช่วยได้ คือ การนวด เช่น มีอาการเจ็บปวดทางร่างกาย หรือถ้ายังไม่เจ็บปวดแต่มีอาการเมื่อยก็สามารถใช้ฤาษีดัดตนเพื่อเป็นการทำให้ร่างกายมีการยืดหยุ่นตลอดเวลา ถือว่าเป็นการใช้ศาสตร์แพทย์แผนไทยในการสร้างเสริมสุขภาพและเป็นการป้องกันการเจ็บป่วยของผู้สูงอายุได้

อีกด้านหนึ่งของศาสตร์การแพทย์แผนไทย คือ อาหารกับสุขภาพ ซึ่งในผู้สูงอายุพบว่ามีปัญหาเรื่องการรับประทานอาหารบางชนิดไม่ได้ ซึ่งจะเกี่ยวข้องกับธาตุของผู้สุงอายุคนนั้นด้วย ซึ่งตามศาสตร์แพทย์แผนไทยจะมีธาตุแตกต่างกันไปแต่ละคน เพราะฉะนั้นอยากให้ผู้สูงอายุที่อยากจะเรียนรู้เรื่องรับประทานอาหารกับสุขภาพปรึกษาแพทย์แผนไทยก่อนได้

ฝากถึงผู้สูงอายุหรือผู้ที่ยังไม่สูงอายุก็ตาม ขอเชิญชวนให้ทดลองมาใช้บริการศาสตร์การแพทย์แผนไทย  จะพบว่าศาสตร์นี้ก็เป็นศาสตร์ทางการแพทย์อีกแขนงหนึ่ง  นอกจากจะช่วยในเรื่องการรักษาแล้ว  ยังใช้ในเรื่องการดูแลสุขภาพ ไม่ว่าจะเป็นการป้องกัน สร้างเสริมหรือการฟื้นฟู  อีกทั้งเรายังร่วมกันอนุรักษ์ภูมิปัญญาของชาติเราด้วย โดยสามารถนัดหมายรับบริการได้ทุกวัน เว้นวันหยุดนักขัตฤกษ์ ที่คลินิกอายุรเวทแพทย์แผนไทยประยุกต์ โทร. 0 2419 1700-1, ศิริราชสัปปายสถานเพื่อสร้างเสริมสุขภาพ โทร. 0 2419 1718 

เอกสารประกอบ

ดาวน์โหลด