ผู้ดูแลผู้ป่วยสมองเสื่อมควรดูแลตนเองอย่างไร?

สาขาวิชาอายุรศาสตร์ปัจฉิมวัย ภาควิชาอายุรศาสตร์
คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล

            การดูแลผู้ป่วยสมองเสื่อมเป็นภาระที่หนักทั้งร่างกายและจิตใจ ครอบครัวหรือผู้ที่ดูแลผู้ป่วยมักมีปัญหาสุขภาพ ต้องเผชิญกับความเครียด ความวิตกกังวล และความรู้สึกหมดไฟ

            ดังนั้น การดูแลตนเองจึงมีความสำคัญอย่างยิ่ง เพื่อให้ผู้ดูแลมีสุขภาพร่างกายและจิตใจที่ดีพอที่จะดูแลผู้ป่วยได้อย่างมีประสิทธิภาพ

แนวทางการดูแลตนเองสำหรับผู้ที่ดูแลผู้ป่วยสมองเสื่อม

           ดูแลสุขภาพกาย เช่น
                        - รับประทานอาหารให้ครบ 5 หมู่ เน้นเนื้อสัตว์ที่มีไขมันน้อย ผัก ผลไม้ และธัญพืช
                        - ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ อย่างน้อย 30 นาที 3-5 ครั้งต่อสัปดาห์
                        - เข้านอนและตื่นให้ตรงเวลา นอนหลับเพียงพอ 7-8 ชั่วโมงต่อคืน
                        - ตรวจสุขภาพประจำปี ควบคุมโรคประจำตัวให้ดี
                        - ระวังป้องกันไม่ให้ตนเองได้รับบาดเจ็บจากการดูแลผู้ป่วย เช่น ออกแรงยกผู้ป่วยอย่างไม่ถูกวิธีหรือเกินกำลัง

          ดูแลสุขภาพจิตใจ เช่น
                        - หาเวลาส่วนตัว ทำกิจกรรมที่ชอบ เช่น อ่านหนังสือ ฟังเพลง ปลูกต้นไม้
                        - พูดคุยกับเพื่อน ครอบครัว หรือกลุ่มสนับสนุนผู้ดูแล
                        - ฝึกเทคนิคการผ่อนคลาย เช่น รำมวยจีน โยคะ ฝึกหายใจ นั่งสมาธิ
                        - ปรึกษาแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพจิต หากรู้สึกเครียด วิตกกังวล หรือซึมเศร้า
          จัดสรรเวลา เช่น
                        - แบ่งงานดูแลผู้ป่วยกับสมาชิกในครอบครัวหรือเพื่อน ถ้าเป็นไปได้
                        - หาคนอื่นมาช่วยดูแลผู้ป่วยบ้างเป็นครั้งคราวในกรณีที่มีภารกิจส่วนตัว หรือรู้สึกเหนื่อยล้า

          หาความรู้เกี่ยวกับภาวะสมองเสื่อม เช่น
                        - ศึกษาเกี่ยวกับอาการของโรค วิธีการรักษา และวิธีการดูแลผู้ป่วย
                        - ปรึกษาแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญ หากมีข้อสงสัย
                        - เข้าร่วมกลุ่มอบรม หรือร่วมกิจกรรมสำหรับผู้ดูแล

            ผู้ดูแลผู้ป่วยที่ดูแลตนเองได้ดี จะมีสุขภาพร่างกายและจิตใจที่ดี ซึ่งจะส่งผลดีต่อการดูแลผู้ป่วยสมองเสื่อมได้อย่างมีประสิทธิภาพ