การใช้กล้องส่องตรวจในโพรงจมูก (Nasal Endoscopy) ตอนที่ 2
การใช้กล้องส่องตรวจในโพรงจมูก (Nasal Endoscopy) ตอนที่ 2
รศ.นพ.ปารยะ อาศนะเสน
สาขาวิชาโรคจมูกและโรคภูมิแพ้
ภาควิชาโสต นาสิก ลาริงซ์วิทยา
Faculty of
คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล
วิธีการส่องตรวจโพรงจมูกและการปฏิบัติตัว
การส่องตรวจโพรงจมูกสามารถทำได้โดยผู้ป่วยอยู่ในท่านั่งบนเก้าอี้ตรวจที่มีพนักพิงและมีที่พิงศีรษะ หรือให้ผู้ป่วยอยู่ในท่านอนบนเตียงตรวจก็ได้ การตรวจในท่านั่งมีข้อดี คือ สะดวก จัดท่าง่าย รวดเร็ว ไม่ต้องเคลื่อนย้ายผู้ป่วยไปที่เตียงแต่จะมีปัญหาเรื่องผู้ป่วยกลัวแล้วเป็นลมหมดสติ ดังนั้นเวลาส่องตรวจแพทย์จะพูดคุยซักถามและสังเกตผู้ป่วยอยู่ตลอดเวลาว่ามีอาการ กลัว หน้าซีด มือเย็นหรือไม่ ถ้ามีแพทย์จะรีบให้ผู้ป่วยนอนราบทันที นอกจากนั้นอาจมีปัญหาเรื่องผู้ป่วยขยับศีรษะหรือผงะหนี โดยเฉพาะผู้ป่วยที่มีระดับความทนทานต่อความเจ็บปวดน้อย ดังนั้นจึงต้องใช้เก้าอี้ที่มีพนักพิงและมีที่พิงศีรษะด้วย ขณะตรวจผู้ป่วยไม่ควรเคลื่อนไหวศีรษะ เพราะจะทำให้กล้องกระทบกับผนังโพรงจมูกทำให้เกิดอาการเจ็บได้ ระหว่างการส่องตรวจอาจมีอาการเจ็บ, คันหรือ แสบจมูก จามได้เล็กน้อย ในท่านั่งนี้ การทำหัตถการบางชนิดอาจทำได้ไม่สะดวกหรือลำบากกว่าท่านอน
ส่วนการตรวจในท่านอน จะต้องเสียเวลาย้ายผู้ป่วยไปที่เตียง ข้อดีของการตรวจในท่านอน คือ ไม่มีปัญหาเรื่องการเป็นลมหมดสติ หรือการผงะศีรษะหนี การทำหัตถการบางชนิดอาจทำได้สะดวกกว่า หลังการส่องตรวจโพรงจมูกผู้ป่วยสามารถกลับบ้านได้ และรับประทานอาหารได้ตามปกติ ภายใน 24 ชั่วโมงแรกผู้ป่วยอาจมีน้ำมูก หรือเสมหะไหลลงคอมากขึ้น อาจมีอาการแสบ หรือคัดจมูกได้ แต่อาการดังกล่าวมักจะหายไปเอง
การส่องตรวจโพรงจมูกโดยใช้กล้องทั้งเทเลเอ็นโดสโคป และเฟล๊กซิเบิ้ลเอ็นโดสโคป เป็นมาตรฐานอย่างหนึ่งของการตรวจวินิจฉัยโรคในผู้ป่วยที่มีอาการเรื้อรังทางจมูก หรือผู้ป่วยที่มีพยาธิสภาพในโพรงจมูกและไซนัส เอ็นโดสโคป ช่วยให้เห็นภาพได้โดยตรง ชัดเจน โดยเฉพาะในบริเวณที่ไม่สามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่า ทำให้การวินิจฉัยและประเมินพยาธิสภาพภายในโพรงจมูกเป็นไปได้อย่างถูกต้องแม่นยำขึ้น นอกจากนี้ยังช่วยให้มีความเข้าใจในเรื่องพยาธิสภาพและกลไกของการเกิดโรคไซนัสอักเสบเรื้อรังได้ดียิ่งขึ้น การประเมินความเปลี่ยนแปลงของเยื่อบุโพรงจมูก และองค์ประกอบของผนังด้านข้างของโพรงจมูกโดยการใช้กล้องส่องตรวจ ร่วมกับการใช้ภาพถ่ายรังสีคอมพิวเตอร์ (CT scan) ของจมูกและไซนัสทำให้สามารถบ่งบอกถึงบริเวณที่มีพยาธิสภาพในโพรงจมูกและไซนัสได้ชัดเจนขึ้น บอกระยะและความรุนแรงของโรคได้ และสามารถวางแผนการรักษาได้ถูกต้องมากขึ้น การส่องกล้องตรวจโพรงจมูกจึงถือเป็นขั้นตอนการตรวจและวินิจฉัยที่สำคัญและจำเป็นสำหรับผู้ป่วยที่เป็นโรคจมูกและไซนัสอักเสบโดยเฉพาะในรายที่เป็นเรื้อรังและต้องได้รับการรักษาโดยการผ่าตัด ทั้งนี้เพื่อประโยชน์สูงสุดของผู้ป่วยและเพื่อป้องกันความผิดพลาดจากแพทย์ในการวินิจฉัยโรคเรื้อรังทางจมูกและไซนัส
