โรคจมูกอักเสบจากภูมิแพ้ (Allergic Rhinitis) ตอนที่ 4
โรคจมูกอักเสบจากภูมิแพ้ (Allergic Rhinitis) ตอนที่ 4
รศ.นพ.ปารยะ อาศนะเสน
สาขาวิชาโรคจมูกและโรคภูมิแพ้
ภาควิชาโสต นาสิก ลาริงซ์วิทยา
Faculty of
คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล
โรคที่พบร่วมกับโรคจมูกอักเสบจากภูมิแพ้
โรคจมูกอักเสบจากภูมิแพ้อาจพบร่วมกับโรคอื่นๆ ได้แก่ หูชั้นกลางอักเสบและน้ำคั่งในหูชั้นกลาง โรคหืด เจ็บคอและไอเรื้อรัง ไซนัสอักเสบ ริดสีดวงจมูก จมูกไม่ได้กลิ่น และปัญหานอนกรน และ/หรือภาวะหยุดหายใจขณะหลับ
1. หูชั้นกลางอักเสบและน้ำคั่งในหูชั้นกลาง คือการอักเสบของเยื่อบุในหูชั้นกลาง มักจะมีสารคัดหลั่งเกิดขึ้นภายในหูชั้นกลางด้วย อาจเป็นน้ำใส, มูกหรือหนอง ถ้ามีอาการเกิดขึ้นเฉียบพลัน จะมีอาการไข้ ปวดหู หรือมีหนองไหลจากหู ในรายที่มีเยื่อแก้วหูทะลุ ในรายที่มีของเหลวขังอยู่ในหูชั้นกลาง จะไม่มีอาการและอาการแสดงของการอักเสบเฉียบพลัน ผู้ป่วยมักจะมีการได้ยินลดลง มักเกิดจากปฏิกิริยาภูมิแพ้ที่เยื่อบุจมูกทำให้เกิดการบวมและอุดตันของท่อยูสเตเชียน (ที่เชื่อมระหว่างหูชั้นกลางและโพรงหลังจมูก) ซึ่งทำให้ความดันอากาศในหูชั้นกลางต่ำกว่าภายนอก และเกิดสารคัดหลั่งในหูชั้นกลาง
2. โรคหืด พบว่าร้อยละ 60 78 ของผู้ป่วยโรคหืดจะมีโรคจมูกอักเสบจากภูมิแพ้ร่วมด้วย และ ร้อยละ20 30 ของผู้ป่วยโรคจมูกอักเสบจากภูมิแพ้ เป็นโรคหืด โรคจมูกอักเสบจากภูมิแพ้ ที่ทำให้ผู้ป่วยมีอาการมาก หรือควบคุมไม่ได้ดี จะทำให้อาการหอบหืดแย่ลง ถ้ารักษาให้อาการทางจมูกดีขึ้น อาการหอบหืดก็จะดีขึ้นด้วย
3. เจ็บคอและ/ หรือไอเรื้อรัง ผู้ป่วยโรคจมูกอักเสบจากภูมิแพ้ อาจมีอาการเจ็บคอ จากการที่มีอาการคัดจมูก และต้องหายใจทางปาก หรือมีน้ำมูกไหลลงคอ ทำให้มีอาการไอเรื้อรังร่วมด้วยได้
4. ไซนัสอักเสบและ/ หรือริดสีดวงจมูก ไซนัสอักเสบเป็นโรคที่เกิดจากการอักเสบของเยื่อบุไซนัส เมื่อเยื่อบุจมูกบวมจากโรคจมูกอักเสบจากภูมิแพ้ จะทำให้รูเปิดของไซนัสอุดตัน และเกิดการคั่งของสารคัดหลั่งภายในไซนัส และเกิดการบวมของเยื่อบุไซนัส และการติดเชื้อแบคทีเรียตามมา นอกจากนั้นการอักเสบเรื้อรังของเยื่อบุจมูก เป็นปัจจัยหนึ่งในการเกิดริดสีดวงจมูก และถ้าเยื่อบุจมูกบวมมาก อาจทำให้อากาศไม่สามารถผ่านไปสู่เซลล์ประสาทรับกลิ่นที่โพรงจมูกส่วนบน ทำให้ได้กลิ่นน้อยลง หรือจมูกอาจไม่ได้กลิ่นเลยได้
5. การกรนและภาวะหยุดหายใจขณะนอนหลับ ร้อยละ 40 60 ของผู้ป่วยจมูกอักเสบจากภูมิแพ้ มีปัญหาคัดจมูก ซึ่งเกิดจากเยื่อบุจมูกบวม ทำให้การไหลเวียนของอากาศภายในโพรงจมูกลดลง และความต้านทานภายในโพรงจมูกสูงขึ้น การที่ต้องพยายามสูดลมหายใจเข้าแรงขึ้น ในขณะที่การไหลเวียนของอากาศลดลงในช่วงหายใจเข้า จะส่งผลให้เกิดการตีบแคบและอุดกั้นของทางเดินหายใจส่วนบน จนอาจเกิดเสียงกรน และถ้าการอุดกั้นทางเดินหายใจเป็นมากขึ้น อาจเกิดภาวะหยุดหายใจขณะหลับได้ ภาวะเช่นนี้ทำให้เกิดอาการอ่อนเพลียหรือง่วงซึมในเวลากลางวัน ส่งผลให้การเรียนรู้และสมรรถภาพในการทำงานลดลง บุคลิกภาพแย่ลงรวมทั้งเพิ่มความเสี่ยงต่ออุบัติเหตุมากขึ้น ในผู้ป่วยเด็กที่เป็นโรคจมูกอักเสบจากภูมิแพ้มักมีปัญหาต่อมทอนซิลและแอดีนอยด์โตร่วมด้วยซึ่งเป็นสาเหตุของการกรน และ/ หรือภาวะหยุดหายใจขณะนอนหลับที่พบได้บ่อย
